Bộ GDĐT tiếp tục hỗ trợ lọc ảo
Thưa Thứ trưởng, việc Thủ tướng Chính phủ thông qua phương án tổ chức thi tốt nghiệp THPT năm 2020 sẽ tác động lớn tới công tác tuyển sinh ĐH. Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ có phương án gì để hỗ trợ, tạo điều kiện cho các trường ĐH và thí sinh dự thi?
Như chúng ta đã biết,
Thủ tướng Chính phủ đã thông qua phương án tổ chức kỳ thi tốt nghiệp
THPT 2020 với mục tiêu chính là lấy quả để xét, công nhận tốt nghiệp
THPT đảm bảo mặt bằng chung của cả nước có tính tới điều kiện ảnh hưởng
của dịch bệnh. Kỳ thi được tổ chức theo nguyên tắc đảm bảo an toàn,
nghiêm túc, chặt chẽ, đồng thời giảm áp lực, chi phí nói chung đối với
học sinh và xã hội.
Kết quả của kỳ thi
cũng sẽ được các trường ĐH, CĐ xem xét sử dụng hợp lý trong tuyển sinh
theo tinh thần tự chủ tuyển sinh. Điều này đúng với tinh thần của Luật
Giáo dục sửa đổi (2019) và Luật Giáo dục đại học sửa đổi (2018), phù hợp
với lộ trình đổi mới giáo dục đại học (GDĐH), đẩy mạnh tự chủ đại học
trong thời gian qua, trong đó các trường đại học tự chủ trong công tác
tuyển sinh của mình. Tuy vậy, những thay đổi của kỳ thi THPT cũng làm
cho công tác tuyển sinh sẽ phải có điều chỉnh phù hợp.
Sau khi phân tích các
thuận lợi, khó khăn phát sinh, trên cơ sở đề nghị của các cơ sở giáo dục
đại học, với quan điểm cố gắng tối đa đảm bảo công tác tuyển sinh diễn
ra thuận lợi, công bằng, khách quan, trung thực, nhất là quyền lợi của
thí sinh, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) dự kiến sẽ tiếp tục hỗ trợ các
cơ sở giáo dục đại học và thí sinh trong công tác tuyển sinh trong khâu
tổ chức đăng ký xét tuyển (ĐKXT), lọc ảo như năm 2019. Với sự hỗ trợ
này, thí sinh không phải tốn thời gian, công sức, kinh phí đi lại, nộp
hồ sơ dự tuyển nhiều nơi, rồi lại đi rút hồ sơ nếu không đúng nguyện
vọng… nên rất thuận lợi cho thí sinh đăng ký những ngành/trường mình
mong muốn.
Việc lọc ảo tốt sẽ
giúp các trường có khả năng tuyển một số lượng chỉ tiêu hợp lý ngay từ
đợt tuyển sinh đầu để đảm bảo hoạt động đào tạo chung của nhà trường.
Quy trình này đã thực hiện tốt trong những năm qua. Ngoài ra, do có sự
thay đổi của kỳ thi THPT năm nay, một số cơ sở giáo dục đại học, nhất là
các trường tốp trên, có thể sẽ tổ chức thi riêng để tuyển sinh cho
trường mình hoặc theo nhóm trường. Bộ GDĐT sẽ có giải pháp hỗ trợ việc
tổ chức thi, ĐKXT, lọc ảo theo nhóm trường. Hiện tại, Bộ GDĐT đang hoàn
thiện Quy chế tuyển sinh năm nay và sẽ ban hành sớm nhất trong những
ngày tới.
Kết quả thi THPT không phải là phương thức duy nhất để tuyển sinh đại học
Với việc tiếp tục hỗ trợ lọc ảo, Bộ đã bớt được gánh nặng rất lớn cho các cơ sở GDĐH,
hạn chế tối đa những bất ổn không đáng có cho thí sinh và xã hội. Tuy
nhiên, việc không còn kỳ thi với đề thi phân hóa cao phục vụ cho công
tác xét tuyển ĐH sẽ gây khó cho các trường lựa chọn kết quả thi THPT để
xét tuyển, cũng như những trường chưa sẵn sàng cho việc tự tổ chức xét tuyển riêng?
Theo tinh thần tự chủ
tuyển sinh đã quy định trong Luật GDĐH (năm 2012 và sửa đổi, bổ sung năm
2018), trong những năm qua, các cơ sở GDĐH đã đẩy mạnh tự chủ tuyển
sinh bằng nhiều phương thức khác nhau. Theo thống kê của Bộ GDĐT, trong 3
năm gần đây, kết quả tuyển sinh của toàn hệ thống có xu hướng giảm dần
tỷ trọng trúng tuyển từ sử dụng kết quả kỳ thi THPT, tăng dần tỷ trọng
trúng tuyển từ học bạ và các phương thức khác.
Cụ thể, số thí sinh
trúng tuyển thông qua sử dụng kết quả thi TPHT quốc gia năm 2017 chiếm
81,5%; năm 2018 chiếm 73,6%; năm 2019 là 62,4% trong tổng số thí sinh
trúng tuyển. Trong đó, số thí sinh trúng tuyển bằng xét kết quả học bạ
năm 2018 chiếm 18%, năm 2019 chiếm gần 30%. Còn lại là các phương thức
khác (từ thi đánh giá năng lực, thi năng khiếu, văn hóa, sử dụng chứng
chỉ quốc tế…) khoảng 10%. Con số này này cho thấy kết quả tuyển sinh đại
học ngày càng có xu hướng giảm dần sự phụ thuộc vào sử dụng kết quả thi
THPT, tỷ lệ tuyển sinh từ các phương thức khác ngày càng tăng lên.
Xu hướng thay đổi này
cũng thể hiện rõ trong các đề án tuyển sinh riêng của các trường đại học
khi ngày càng nhiều cơ sở GDĐH sử dụng kết hợp nhiều phương thức tuyển
sinh, trong đó: phương án tự tổ chức thi riêng cũng đã được một số
trường tốp trên xác định và chuẩn bị từ nhiều năm trước. Điều này cũng
đúng với tinh thần tự chủ của Luật Giáo dục đại học, phù hợp với lộ
trình đổi mới GDĐH, đẩy mạnh tự chủ đại học trong thời gian qua.
Quá trình này cũng phù
hợp với xu thế tuyển sinh đại học trên thế giới, trong đó việc tuyển
sinh được tổ chức nhiều kỳ trong năm, sử dụng kết hợp nhiều phương thức
xét tuyển, sử dụng cả kết quả học tập THPT (điểm GPA), điểm thi tốt
nghiệp THPT, điểm các kỳ thi chuẩn hóa để tuyển sinh đại học (SAT,
ACT…). Do đó, sử dụng kết quả thi THPT không phải là phương thức duy
nhất để tuyển sinh đại học. Các trường tự chủ tuyển sinh, lựa chọn các
phương thức phù hợp nhất cho mình để chọn được những thí sinh đáp ứng
tốt nhất yêu cầu đào tạo của nhà trường.
Khó xảy ra tình trạng “trăm hoa đua nở”
Việc
để các trường tự chủ tuyển sinh liệu có dẫn đến tình trạng trăm hoa đua
nở, mỗi trường tổ chức một kỳ thi riêng như trước đây cũng như dẫn đến
nhiều bất cập như áp lực, tốn kém, học sinh lại kéo về thành phố lớn để
dự thi… hay không?
Việc này khó xảy ra.
Như số liệu thống kê những năm qua cho thấy là số trường thi tuyển sinh
riêng rất ít, chỉ khoảng 3%-4% tổng số thí sinh trúng tuyển. Năm nay dự
đoán số trường tham gia thi tuyển sinh riêng tăng lên, nhưng chủ yếu là
một số trường tốp trên, số thí sinh tăng lên nhưng sẽ không đột biến. Sẽ
chỉ có những trường đại học thuộc nhóm ngành đào tạo đặc thù như Y
dược, Công an Quân đội, hoặc nhóm trường, nhóm ngành năng khiếu nghệ
thuật… và một số trường đại học có mức độ cạnh tranh cao, có những yêu
cầu riêng về chất lượng đầu vào có nhu cầu tự tổ chức kỳ thi thi.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT
năm nay sẽ được tổ chức an toàn, chặt chẽ, minh bạch gồm 05 đầu điểm là
các môn Văn, Toán, Ngoại ngữ, 1 môn tự chọn KHTN hoặc KHXH, do đó, dự
đoán là đa phần các cơ sở GDĐH vẫn có thể sử dụng kết quả thi tốt nghiệp
để xét tuyển vào ĐH, đồng thời kết hợp với các phương thức tuyển sinh
đa dạng khác mà các trường sẽ đưa ra trong đề án tuyển sinh của mình.
Đồng thời, do tính đặc
thù, các trường có chung lĩnh vực, phân khúc đào tạo, hoặc tương đồng
về quy mô, về vị trí địa lý, cũng như các đại học quốc gia, đại học vùng
sẽ có xu hướng liên kết lại để tổ chức thi tuyển sinh chung. Trên cơ sở
đó, các trường nhỏ hơn có thể sử dụng kết quả thi đó để xét tuyển.
Cụ thể, một số trường
đại học phía Nam đã thống nhất sẽ sử dụng kết quả thi đánh giá năng lực
của Đại học Quốc gia TP.HCM để xét tuyển, kết hợp với các phương thức
xét tuyển khác. Do vậy năm nay sẽ không có quá nhiều trường tổ chức thi,
không có nhiều cuộc thi diễn ra trong nhiều đợt nên không thể lặp lại
tình trạng tập trung quá đông thí sinh về một điểm, trong một thời gian
nên sẽ không tạo nên áp lực về luyện thi, thi quá nhiều hay đổ dồn về
các khu đô thị lớn.
Bên cạnh đó, những năm
gần đây, nhiều cơ sở GDĐH đã thực hiện quyền tự chủ tuyển sinh khá tốt,
ví dụ như kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia Hà Nội nhiều
năm qua, và mới đây là kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia
TP.HCM. Nhiều trường, bên cạnh sử dụng kết quả thi THPT, đã áp dụng đa
dạng và kết hợp các phương thức xét tuyển khác nhau để tuyển sinh.